Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος (World Environment Day – WED) γιορτάζεται στις 5 Ιουνίου κάθε χρόνο και αποτελεί την κύρια εκδήλωση του ΟΗΕ από το 1972 για την ενημέρωση του παγκόσμιου κοινού σχετικά με περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα.
Το 1972 θεωρείται το σημείο καμπής για τη δημιουργία της διεθνούς περιβαλλοντικής πολιτικής. Από τις 5 έως τις 16 Ιουνίου του έτους αυτού πραγματοποιήθηκε στη Στοκχόλμη της Σουηδίας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ το πρώτο μεγάλο συνέδριο για περιβαλλοντικά θέματα. Μέχρι τότε τα περιβαλλοντικά ζητήματα θεωρούνταν προβλήματα τοπικά ή περιφερειακά και εντοπίζονταν κυρίως στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, δηλαδή τις περιοχές του κόσμου με μεγάλη βιομηχανική ανάπτυξη. Άλλωστε το περιβάλλον δεν ήταν στις προτεραιότητες του ΟΗΕ, όταν ιδρύθηκε το 1945. Η Διάσκεψη για το Ανθρώπινο Περιβάλλον ή Διάσκεψη της Στοκχόλμης, όπως έμεινε στην ιστορία, είχε ως στόχο να βρεθεί ένας κοινός τόπος από τη διεθνή κοινότητα για τη διατήρηση και την ενίσχυση του ανθρώπινου περιβάλλοντος.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος και ως εκπρόσωπος του ΤΟΕΒ θα ήθελα, να τονίσω τη σημασία της υιοθέτησης αειφόρων γεωργικών πρακτικών καθώς η γεωργική παραγωγή συνδέεται με την κλιματική αλλαγή αλλά και επηρεάζεται απ’ αυτή σε μεγάλο βαθμό.
Είναι ζωτικής σημασίας να διαφυλάξουμε την υγεία της ατμόσφαιρας, τον πλούτο και την ποικιλομορφία της ζωής στη Γη, τα οικοσυστήματά της και τους πεπερασμένους πόρους της. Αλλά αποτυγχάνουμε να το κάνουμε. Ζητάμε από τον πλανήτη μας να διατηρήσει τρόπους ζωής που δεν είναι βιώσιμοι, καθώς τα φυσικά συστήματα της Γης δεν μπορούν να συμβαδίσουν με τις απαιτήσεις μας.
Αυτό δεν βλάπτει μόνο τη Γη, αλλά και εμάς. Ένα υγιές περιβάλλον είναι απαραίτητο για όλους τους ανθρώπους και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, το οποίο θα παρέχει τρόφιμα, καθαρό νερό, φάρμακα, τη ρύθμιση του κλίματος και προστασία από ακραία καιρικά φαινόμενα. Είναι σημαντικό να διαχειριζόμαστε με σύνεση τη φύση και να διασφαλίζουμε ισότιμη πρόσβαση στις υπηρεσίες της για όλους.
Περισσότεροι από 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι πλήττονται από τα υποβαθμισμένα οικοσυστήματα. Η ρύπανση ευθύνεται για περίπου 9 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο. Περισσότερα από 1 εκατομμύριο φυτικά και ζωικά είδη κινδυνεύουν να εξαφανιστούν, της επόμενες δεκαετίες.
Είναι γεγονός ότι η γεωργική παραγωγικότητα, σε όρους απόδοσης καλλιέργειας, αυξήθηκε χάρη στην εφαρμογή μη βιώσιμων πρακτικών, όπως είναι η μονοκαλλιέργεια (δηλαδή, η παραγωγή της ίδιας καλλιέργειας σε μεγαλύτερες περιοχές), η άρδευση, τα εξελιγμένα μηχανήματα και οι περισσότερες χημικές εισροές, όπως φυτοφάρμακα και λιπάσματα. Η εντατικοποίηση των καλλιεργειών έδωσε τη δυνατότητα να χρησιμοποιούνται λιγότερα εδάφη για να παράγονται περισσότερα τρόφιμα.
Ωστόσο, αυτοί οι τρόποι παραγωγής συνοδεύονται από περιβαλλοντικό κόστος. Η εντατικοποίηση των καλλιεργειών ασκεί μεγαλύτερες πιέσεις στο περιβάλλον, καταλήγοντας σε υψηλότερη μόλυνση εξαιτίας του αζώτου και υψηλότερες εκπομπές CO2, μεγαλύτερη απώλεια βιοποικιλότητας στις γεωργικές εκτάσεις και μόλυνση του εδάφους, των ποταμών και των λιμνών.
Είναι φανερό ότι πρέπει να μειωθούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της γεωργικής παραγωγής. Η υιοθέτηση βιώσιμων γεωργικών πρακτικών μπορεί να βοηθήσει. Για παράδειγμα, οι μέθοδοι οικολογικής γεωργίας προσφέρουν ένα μέσο εντατικοποίησης της γεωργίας χωρίς συνθετικές χημικές εισροές (λιπάσματα και φυτοφάρμακα) αξιοποιώντας φυσικά προϊόντα και οικολογικές διαδικασίες στην παραγωγή. Οι αγροτικές τεχνικές ακριβείας προσφέρουν τα μέσα για τη μείωση της χρήσης χημικών και κατ’ επέκταση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Ωστόσο, η παραγωγή τροφίμων πρέπει να παραμείνει αρκετά εντατική ώστε η παραγωγικότητα να συμβαδίζει με τη ζήτηση των τροφίμων. Με αυτόν τον τρόπο, η χρήση της γης και η βιοποικιλότητα δε θα επιβαρυνθούν περαιτέρω.
Ο ΤΟΕΒ Νιγρίτας, ευαισθητοποιημένος σε θέματα που αφορούν την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, εφαρμόζει σύστημα ορθής διαχείρισης των κενών συσκευασιών των αγροχημικών στην περιοχή δικαιοδοσίας του. Έτσι, σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών οργάνωσε και λειτουργεί πιλοτικά Σύστημα Ορθολογικής Διαχείρισης των Κενών Πλαστικών Συσκευασιών των Φυτοφαρμάκων και Λιπασμάτων το οποίο έχει ήδη αναπτυχθεί σε Ευρωπαϊκό επίπεδο στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού πιλοτικού προγράμματος AgroChePack.
Στόχος του Συστήματος Ορθολογικής Διαχείρισης των Κενών Πλαστικών Συσκευασιών των Φυτοφαρμάκων και Λιπασμάτων είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του αγροτικού πληθυσμού σχετικά με την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας.
Σημαντικός παράγοντας για την επιτυχία του συστήματος, πέραν της ευαισθητοποίησης και της συμμετοχής των αγροτών, είναι η σωστή απορρύπανση των κενών συσκευασιών των αγροχημικών, η οποία επιτυγχάνεται με την εφαρμογή της μεθόδου του Τριπλού Ξεπλύματος. Οι άδειες συσκευασίες που δεν ξεπλένονται στην πραγματικότητα δεν είναι καθαρές κι αποτελούν δυνητική απειλή για τους ανθρώπους, την πανίδα και το περιβάλλον. Για την απορρύπανση και τον καθαρισμό τους, αυτές πρέπει να ξεπλένονται τρεις φορές, αμέσως μετά τη χρήση του περιεχομένου τους. Ο ΤΟΕΒ Νιγρίτας μετά το τριπλό ξέπλυμα, τη διαλογή και τη συλλογή των κενών δοχείων στέλνει δείγματα στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, ώστε να ελεγχθούν για την καθαρότητα τους, να αποχαρακτηριστούν ως μη επικίνδυνα απόβλητα και να οδηγηθούν στην ανακύκλωση.
Εν κατακλείδι, ο ΤΟΕΒ Νιγρίτας με την εφαρμογή του Συστήματος Ορθολογικής Διαχείρισης των Κενών Πλαστικών Συσκευασιών των Φυτοφαρμάκων και Λιπασμάτων, υλοποιεί μία φιλική προσπάθεια προς το περιβάλλον, ώστε ν’ αλλάξει τη νοοτροπία με την οποία ο πληθυσμός της υπαίθρου αντιμετωπίζει το φυσικό περιβάλλον. Είναι σημαντικό λοιπόν να κατανοήσουμε όλοι ότι ο πλανήτης Γη είναι το σπίτι μας και η κληρονομιά που θ’ αφήσουμε στις επόμενες γενιές, ώστε να το προστατεύσουμε και να το φροντίσουμε σα να είναι η κάθε μέρα Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος.
Δημήτρης Χύτας
Πρόεδρος ΤΟΕΒ Νιγρίτας
About Author
