του Αθανασίου Ιλαρίδη
Βρέθηκα στην γενέτειρά μου,το πρόσφατο 5θήμερο των ‘’Γερακινείων 2025’’,απολαμβάνοντας και εγώ το εορταστικό περιβάλλον,μαζί με χιλιάδες επισκέπτες προερχόμενοι,όχι μόνον από τον Νομό και την υπόλοιπη Ελλάδα,αλλά και το εξωτερικό.Τό έθιμο τής Γερακίνας με τίς συνεχείς άοκνες προσπάθειες,τόσο παλαιο-τέρων παραγόντων,όπως ο αείμνηστος σέ πρωταγωνιστικό ρόλο Σάκης Καρπουζάς με σημαντικό συνεργάτη τον γνώστη και σφαιρικά ενήμερο,Στέριο Πρόβατο(εκ παραδρομής δεν ανεφέρθει στο προηγούμενό μου σημείωμα),όσο και πολλοί εκ΄των μετέπειτα τοπικών-Δημοτικών παραγόντων,ανέδειξαν το συγκινησιακό δρώμενο τής Γερακίνας,από απλό τοπικό παράδοσιακό έθιμο,σέ διεθνές αναγνωρίσημο εορτακό γεγονός. Μέσα από αυτό το λαμπρό για την πόλη μας εορταστικό περιβάλλον ο νούς μου ενδόμυχα,ταξίδευσε στον πέριξ τής Νιγρίτας ομορφο,έφορο και ζωηφόρο κάποτε γεωργοκτηνοτροφικό της κάμπο.Ανίκανος να αντισταθώ σ’αυτήν την εσωτερική συναισθηματική αναδρομή απεφάσισα για μιά επίσκεψη,πρωτίστως στο Βόρειο-Ανατολικό τμήμα τού κάμπου,στο οποίο υπήρχαν τότε τά περισσότερα οικογενειακά μας χωράφια ,αλλά υπάρχουν μέχρι και σήμερα οί περισσότερες παιδικές και εφηβικές αναμνήσεις.Ξεκίνησα ακολουθώντας τον γνωστό χωματόδρομο μπροστά από τά σφαγεία πού οδηγεί σε λίγη απόσταση στον ‘’Τρανό λάκο’’τη βρύση πού κάποτε δέσποζε τής περιοχής,αποτελώντας σημείο ανα-ράς και απ’αρχή ολόκληρου τού Βόρειου-Ανατολικού τμήματος τού κάμπου.Στάθηκα εμβρόντητος και σαστισμένος,μπροστά στην ζοφερή εικόνα τής βρύσης,μη πιστεύο-ντας στα μάτια μου ,ότι αυτό το υδάτινο κουφάρι με την μαυρισμένη από τη γλίτσα σωλήνα να ρέει ελάχιστο και μάλλον ακατάλληλο προς πόσιν νερό,προς τίς ελώδεις απρόσιτες από λάσπες και θάμνους δεξαμενές,είναι η περίφημη κάποτε βρύση τού τρανού λάκου! Λίγα μέτρα ποιο πέρα ένας όγκος σκουπιδιών συμπλήρωνε την θλιβερή εικόνα, αναδύοντας συνάμα αφόρητη δυσοσμία.Η απογοήτευση κυριάρχη-σε σφίγγοντας αδυσώπητα την ψυχή μου.Δέν αντανακλούσε τον παλαιό ζωηφόρο υ-δάτινο παράδεισο ,προσφέροντας δροσιά και ανακούφιση στους ηλιοκαμμένους αγ-ρότες και στα ζώα τους,αλλά και στην διψασμένη γή, κυρίως στις περιόδους καπνο-φυτίας τού καθοριστικού προιόντος, σημαντικής οικονομικής για τούς καπνοπαρα—γωγούς αποδόσεως.Μ’αυτή την συναισθηματική φόρτιση,συνέχισα ,φθάνοντας σέ ένα μικρό αμμουδερό αλλά πολύ έφορο χωράφι (μπατνιά) με το αμπέλι και το μπο-στάνι νά ποτίζεται ευκολα από τον τρανό λάκο ,λόγω μικρής αποστάσεως. Συνεχίζω τό χωμάτινο δρόμο και φθάνω σέ ένα μεγαλύτερο χωράφι 1,5 στέμμα(μπούζνος) κα-ταλληλο για καπνό αλλά καί σιτηρά ,με,μία υπέρογκη για τά σημερινά δεδομένα,απόδοση καθόλη την διάρκεια της κατοχής, 600 οκάδες κατ’ετος.Θυμάμαι τον πατέρα μου να λέγει ‘’Ο θεός μάς λυπάται και βάζει σπλαχνικά τό χέρι του’’Εδώ αξίζει νομίζω η αναφορά,ότι όλα τά δίσεκτα χρόνια τής επάρατης κατοχής η εφορία τού κάμπου υπήρξε από λίαν ικανοποιητική μέχρι πλουσιοπάροχη.Έτσι εγινε και ή πληθυσμιακή έκρηξη τής Νιγρίτας στίς 17000 περίπου κατοίκων κατά την διάρκεια τής κατοχής.Ή πλούσια πρωτογενής παραγωγή και η αναμφισβήτητη βαθιά ριζωμένη στην ιδιοσυγκρασία των Νιγριτινών,φιλοξενία και αλληλεγγύη,τούς επέτρεψαν να φιλοξενήσουν στα σπίτια τους και να επιβιώσουν, εκατοντάδες οικογένειες από τίς περιοχές ανατολικά τού Στρυμώνα και όχι μόνον,κατατρεγμένες από την άνομη και σκληρή βάρβαρη συμπεριφορά των Βουλγάρων κατακτητών,συμμάχων τότε των Γερμανών.Σ’αυτή την έξαρση τής παραγωής καθοριστική η ύπαρξη τού ‘’τρανού λάκου’’με τό πολύτιμο καί απαραίτητο νερό καθάριο και αφθονο να ρέει νυχθημερόν.Συνεχίζοντας την περιοδεία μου,έφθασα στην χιλιοειπωμένη παλαιοκκλησιά όπου αντίκρυσα μία καταπράσινη ,καθάρια όαση κατά μεσής στην καμπίσια απεραντοσύνη,γαληνεύοντας την ψυχή και τέρποντας την όραση.Ή ιερότητα τού τοπίου σέ συνδυασμό με τό φυσικό κάλος, ελαττώνει άθελά σου την απογοήτευση και την ζοφερή εικόνα τού αδικημένου και σέ εγκατάλειψη ‘’Τρανού-λάκου’’. Αυθόρμητα μέσα σου,θαυμάζεις και ευχαριστείς όλους τούς παράγοντας, ιερωμένους και λαικούς,πού ανέδειξαν τό ιστορικό και ιερό αυτό τοπόσημο,σέ μέρος λατρείας και ψυχικής γαλήνης.Επιστρέφοντας από την ξενάγησή μου στα μέρη των παιδικών και εφηβηκών μου χρόνων και πού συχνά νοσταλγικά έρχονται στο νού μου, πέρασα ξανά από τον ‘’Τρανό λάκο’’πλησίασα και βλέποντας τό νερό να τρέχει λίγο λίγο αθόρυβα,μού φάνηκε σάν να δακρύζει για τό επερχόμενο τέλος τής ιστορικης και τόσο ζωηφόρου στο παρελθόν βρύσης τού ‘’Τρανού Λάκου’’.Απομακρύνθηκα με λύπη και βαριά καρδιά για την τύχη αυτού τού παλαιού αλλά τόσο ωφέλιμο για τον τόπο κτίσμα.Όμως υπάρχει η ελπίδα πού δεν πεθαίνει εύκολα και μπορεί να λάβει κάποια θέση στις προτεραιότητες τής σημερινής Δημάρχου Κας Πλιάκου,γνωστη όπως άκουσα για την ευαισθησία της,στην ιστορική και πολιτιστική παράδοση της Νιγρίτας και τά τοπόσημά της,πού συνδέουν ιστορικά με σελίδες κοινωνικής προσφοράς και αίγλης,τό παρόν με το παρελθόν αυτού τού τόπου.
Αθαν.Δημ.Ιλαρίδης
About Author
